İDARİ GÖZETİM KARARI NEDİR?
Yabancının belli süre geri gönderme merkezinde bulundurulmasını sağlayan karardır.
KİMLER HAKKINDA İDARİ GÖZETİM KARARI ALINIR?
Yabancının;
*Kaçma ve kaybolma riski bulunması
*Türkiye'ye giriş ve çıkış kurallarını ihlal etmesi
*Sahte ya da asılsız belge kullanması
*Kabul edilebilir bir mazereti olmaksızın Türkiye'den çıkmaları için tanınan sürede çıkmaması
*Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturması
Durumlarında idari gözetim kararı alınmaktadır.
İdari gözetim kararı, VALİLİK tarafından alınmaktadır.
İDARİ GÖZETİME ALTERNATİF YÜKÜMLÜLÜK NEDİR?
Yabancılar hakkında idari gözetim kararı alınabileceği gibi idari gözetime alternatif yükümlülükler de getirilebilecektir. Bu yükümlülükler şu şekildedir:
*Belirli adreste ikamet etme
*Bildirimde bulunma
*Aile temelli geri dönüş
*Geri dönüş danışmanlığı
*Kamu yararına hizmetlerde gönüllülük esasıyla görev alma
*Teminat
*Elektronik izleme
Yabancıya yukarıda sayılan yükümlülüklerden bir ya da birkaçının getirilmesi halinde, tedbirin uygulanacağı süre 24 ayı geçemez.
Bu noktada belirtmek gerekir ki; hakkında sınır dışı etme kararı olup da Kanunun 57.maddesi uyarınca hakkında idari gözetim kararı verilebilecek olan kimse, idari gözetime tabi tutulmayabilir. Bu durumda kişi hakkında muhakkak alternatif yükümlülüklerden bir ya da birkaçının yerine getirilmesi gerekmektedir.
İdari gözetime alternatif yükümlülüğe tabi tutulduğu, yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına gerekçeleri ile birlikte tebliğ edilir. Hakkında idari gözetime alternatif yükümlülükler getirilen yabancı, bir avukat tarafından temsil edilmiyorsa kendisi veya yasal temsilcisi, kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgilendirilir.
Hakkında idari gözetim kararı değil de idari gözetime alternatif yükümlülüklere karar verilmiş olan yabancılar eğer bu alternatif yükümlülüklere uymazsa idari gözetim altına alınabilir.
İDARİ GÖZETİM KARARI SONRASI NE OLUR?
Hakkında idari gözetim kararı alınan yabancılar, yakalamayı yapan kolluk birimi tarafından geri gönderme merkezlerine 48 saat içerisinde götürülür.
İDARİ GÖZETİM SÜRESİ KURAL OLARAK NE KADARDIR?
Yabancı hakkında uygulanan idari gözetim süresi 6 ayı geçemeyecektir. Ancak sınır dışı etme işlemi şu nedenlerle tamamlanamazsa bu sürenin 6 ay daha uzatılması mümkündür.
*Yabancının işbirliği yapmaması
*Yabancının ülkesiyle ilgili doğru bilgi ya da belgeleri vermemesi
VALİLİK İDARİ GÖZETİM KARARINI HANGİ SIKLIKLA DENETLER?
İdari gözetim kararı verildikten sonra valilik, kararın devamının zorunlu olup olmadığını her ay düzenli olarak değerlendirecektir. Ancak gerek görülürse 30 günlük süre beklenmeyecektir. İdari gözetimin devamında zorunluluk yoksa ilgili yabancı için idari gözetim derhal sonlandırılacaktır. Bu durumda yabancılara alternatif yükümlülükler uygulanacaktır.
İDARİ GÖZETİM KARARINA İTİRAZ NEREYE YAPILIR?
Sulh Ceza Hakimliğine dilekçe yazılarak idari gözetim kararına itiraz edilebilir. İtiraz sonucu karar gerekçeli olmak zorundadır.
Ancak Sulh Ceza Hakimliğine yapılan başvuru idari gözetimi durdurmaz. Sulh Ceza Hakimliği itirazı 5 gün içerisinde karara bağlayacaktır. Sulh Ceza Hakiminin vereceği karar kesindir. Ancak idari gözetim şartlarının ortadan kalktığı veyahut değiştiği iddiasıyla yeniden Sulh Ceza Hakimliğine itiraz edilebilir. Bu başvuruyu yabancı kendisi yapabilir, yabancının yasal temsilcisi de yapabilir veyahut yabancının avukatı yapabilir.
YABANCI, TEMİNAT SÜRESİ İÇERİSİNDE TÜRKİYE'DEN ÇIKMAZSA NE OLUR?
İdari gözetime alternatif yükümlülüklerden biri de teminattır. Ancak yabancı, teminat süresi içerisinde Türkiye'den çıkmazsa teminat hazineye irat kaydedilecektir. Bu durumda mücbir sebepler ve mahkeme sürecinin sona ermemesi halleri saklıdır.
GERİ GÖNDERME MERKEZİ NEDİR?
Geri gönderme merkezi, idari gözetime alınan yabancıların tutulduğu yerdir. Bu merkezler, İçişleri Bakanlığı tarafından işletilir. Bu merkezlerde yabancılara temel sağlık, iletişim, barınma ve detayları kanunda yazılı diğer hizmetlerin sağlanması gerekir.
GERİ GÖNDERME MERKEZLERE HANGİ HİZMETLERİ SAĞLAR?
*Yabancı tarafından bedeli karşılanamayan acil ve hizmet sağlık hizmetleri ücretsiz verilir.
*Yabancıya; yakınlarına, notere, yasal temsilciye ve avukata erişme ve bunlarla görüşme yapabilme ayrıca telefon hizmetlerine erişme imkanı sağlanır.
*Yabancıya; ziyaretçileri, vatandaşı olduğu ülke konsolosluk yetkilisi, Birleşmiş Millet Mülteciler Yüksek Komiserliği görevlisiyle görüşebilme imkanı sağlanır.
*Çocukların yüksek yararı gözetilir, aileler ayrı yerlerde barındırılır.
*Çocukların eğitim ve öğretimden yararlandırılmaları hususunda Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli tedbirler alınır.
SINIR DIŞI ETME KARARI NASIL YERİNE GETİRİLİR?
Geri gönderme merkezlerindeki yabancıların, kolluk birimi tarafından sınır kapılarına götürülmesiyle karar icra edilmiş olur. Bu merkezlere sevk edilmesine gerek kalmadan sınır dışı edilecek yabancılarsa, Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün taşra teşkilatının koordinesinde, kolluk birimleri tarafından sınır kapılarına götürülecektir.
KAYSERİ NÖBETÇİ SULH CEZA HAKİMLİĞİNE
İTİRAZ EDEN :
UYRUK : İran
VEKİLİ : Avukat Gizem Gül Uzun
İTİRAZ EDİLEN :
KONU : Valilikçe tanzim edilen 12/08/2023 tarihli, 15953*** sayılı idari gözetim kararının iptali ve lehe olan hükümlerin uygulanması talebimizden ibarettir.
DAVA KONUSU
İŞLEMİN
TEBLİĞ TARİHİ : 13/08/2023
Müvekkilimiz Türkiye'ye yasal bir şekilde, kendine ait pasaportu ile giriş yapmıştır. Müvekkil herhangi bir olaya karışmamış ve suç işlememiştir. Müvekkilin sicili temiz olup, müvekkilin herhangi bir sabıka kaydı bulunmamaktadır. Olay günü polis, müvekkili yolda çevirmiş ve müvekkile pasaportunu sormuştur. Müvekkilin o an yanında pasaport bulunmadığı için polis tarafından alınmıştır. Aslında müvekkilin pasaportu bulunmaktadır. Sadece kısa süreliğine dışarı çıktığı için o an yanında bulundurmamıştır.
Müvekkil yasaya uygun şekilde Türkiye'ye giriş yapmış, herhangi bir suça karışmamıştır. Anılan 6458/54 maddesindeki hususlara aykırı bir durumu bulunmamakta olduğundan alınan idari gözetim kararı haksızdır. İptalini talep ederiz.
Müvekkil, anılan kanun maddeleri uyarınca Türkiye'ye kendine ait (H64202082) numaralı pasaportunu görevlilere göstermek suretiyle yasal yollardan giriş yapmıştır. Gerekli belge kontrolleri sırasında herhangi bir terslik yaşanmamıştır.
Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış
MADDE 5 – (1) Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkış, sınır kapılarından, geçerli
pasaport veya pasaport yerine geçen belgelerle yapılır.
Belge kontrolü
MADDE 6 – (1) Yabancı, pasaport veya pasaport yerine geçen belge ya da
belgelerini, Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den çıkışlarda görevlilere göstermek zorundadır.
Müvekkil aşağıda belirttiğimiz kanun maddesi kapsamında, kabul edilmeyen yolcu sınıfında değildir. Zira müvekkilin pasaportu, vizesi bulunmaktadır. Müvekkil Türkiye'ye turistik gezi amacıyla gelmiştir. İlgili belgeleri hileli veya sahte de değildir. Vize süresi henüz bitmemiştir. Üç ay kadar daha vizesi bulunmaktadır.
MADDE 7 – (1) Aşağıdaki yabancılar, kabul edilemeyen yolcu kapsamına alınır ve
Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyerek geri çevrilir:[5]
a) Pasaportu, pasaport yerine geçen belgesi, vizesi veya ikamet ya da çalışma izni
olmayanlar ile bu belgeleri veya izinleri hileli yollarla edindiği veya sahte olduğu anlaşılanlar
b) Vize, vize muafiyeti veya ikamet izin süresinin bitiminden itibaren en az altmış gün
süreli pasaport veya pasaport yerine geçen belgesi olmayanlar
c) 15 inci maddenin ikinci fıkrası saklı kalmak kaydıyla, vize muafiyeti kapsamında
olsalar dahi, 15 inci maddenin birinci fıkrasında sayılan yabancılar
(2) Bu maddeyle ilgili olarak yapılan işlemler, geri çevrilen yabancılara tebliğ edilir.
Tebligatta, yabancıların karara karşı itiraz haklarını etkin şekilde nasıl kullanabilecekleri ve
bu süreçteki diğer yasal hak ve yükümlülükleri de yer alır.
(3) (Ek:6/12/2019-7196/70 md.) Bu madde kapsamındaki yabancılar, işlemleri
sonuçlanıncaya kadar sınır kapılarında kendileri için belirlenen alanlarda bekletilir
Yukarıda izah ettiğimiz sebeplerden ötürü müvekkil, Türkiye'ye yasal yollarla giriş sağlamış; ülkeye giriş noktasında memurlarca yapılan resmi kontroller sırasında kanun maddelerinde belirtilen hususlar bakımından bir aksilik yaşanmamış; müvekkilin ülkeye girişi sorunsuzca gerçekleşmiştir.
Müvekkil ifade ettiğimiz üzere Türkiye'ye turistik gezi amaçlı yasal giriş yapmıştır. Bunun için arkadaşının evinde konaklamayı tercih etmiştir. Olay günü geri dönmek üzere arkadaşının evinden çıktığı sırada yolda polis çevirmesi ile karşılaşmıştır. Polis müvekkile kim olduğu, burada ne yaptığı, nereden geldiği ve nereye gittiği hususlarında çeşitli sorular sormuştur. En nihayetinde müvekkilden pasaportunu göstermesini istemiştir. Ancak hayatın olağan akışı gereği bireylerin kimlik, telefon, cüzdan gibi lüzumlu eşyalarını unutabilmeleri, kaybedebilmeleri mümkündür. PVSK'nın ilgili maddesi uyarınca;
POLİSİN MÜVEKKİLİ DURDURMASI VE KİMLİK SORMASINDA HUKUKA UYARLILILIK BULUNMAMAKTADIR. ZİRA DURDURMA YETKİSİNİ KULLANABİLMESİ İÇİN GEREKEN İZLENİME DAYALI MAKUL SEBEP OLUŞMAMIŞTIR.
Durdurma ve kimlik sorma
Madde 4/A- (Ek: 2/6/2007-5681/1 md.)
Polis, kişileri ve araçları;
a) Bir suç veya kabahatin işlenmesini önlemek,
b) Suç işlendikten sonra kaçan faillerin yakalanmasını sağlamak, işlenen suç veya
kabahatlerin faillerinin kimliklerini tespit etmek,
c) Hakkında yakalama emri ya da zorla getirme kararı verilmiş olan kişileri tespit etmek,
ç) Kişilerin hayatı, vücut bütünlüğü veya malvarlığı bakımından ya da topluma yönelik
mevcut veya muhtemel bir tehlikeyi önlemek,
amacıyla durdurabilir.
Durdurma yetkisinin kullanılabilmesi için polisin tecrübesine ve içinde bulunulan
durumdan edindiği izlenime dayanan makul bir sebebin bulunması gerekir. Süreklilik arz edecek,
fiilî durum ve keyfilik oluşturacak şekilde durdurma işlemi yapılamaz.
Olay günü müvekkil gündüz saatleri içerisinde, kalabalık sayılabilecek nitelikteki caddede yürürken polis tarafından durdurulmuş ve nereden geldiği, şu an nereye gittiği, ülkede ne amaçla bulunduğu gibi müvekkile şüpheli şahıs isnadında bulunurcasına soru sorulmuştur. Polisin müvekkile karşı durdurma yetkisini kullanması hukuka aykırıdır. Zira polisin durdurma yetkisini kullanabilmesi için gereken makul sebep oluşmamıştır. Müvekkilin suç veya kabahat içeren nitelikte bir davranışı söz konusu değildir. Ne kendi ülkesinde ne de Türkiye'de herhangi bir suça karışmamıştır. Adli sicili temizdir. Müvekkil kamusal alanda yürümektedir. Müvekkilin, polis tarafından önlenmesi elzem nitelikte suç işleme veya kabahat davranışı gerçekleştirmeye yönelik icrai hareketleri söz konusu değildir.
Madde 4/A- (Ek: 2/6/2007- 5681/1 md.)
"Polis, görevini yerine getirirken, kendisinin polis olduğunu belirleyen belgeyi
gösterdikten sonra, kişilere kimliğini sorabilir. Bu kişilere kimliğini ispatlamaları hususunda
gerekli kolaylık gösterilir."
Polis, müvekkilin kimliğini evde unuttuğunu, isterlerse getirebileceğini bildirmesine rağmen müvekkile kimliğini ispatlaması hususunda gerekli kolaylığı sağlamamıştır. Müvekkil, yanında kimlik bulunmaması sebebiyle polis tarafından tabiri caizse yaka paça geri gönderme merkezine götürülmüştür. Kanunun müvekkile tanıdığı gerekli kolaylık sağlanmamıştır.
5683 sayılı kanun
"Madde 1 – Türkiye'ye girmesi kanunlarla memnu bulunmıyan ve Pasaport Kanununun hükümlerine uygun şekilde
gelen yabancılar, kanunlarla tayin olunan kayıt ve şartlar dairesinde Türkiye'de ikamet ve seyahat etmek hakkını haizdirler."
Yukarıda anılan kanun hükmü uyarınca müvekkilin Türkiye'de seyahat etme hakkı vardır. Polisin durdurma işlemi yapmasında makul bir sebep yoktur ve işlem tamamen hukuka aykırıdır.
MÜVEKKİL HAKKINDA SINIR DIŞI ETME KARARI ALINMASINI GEREKTİREN 6458 SAYILI KANUNUN 54. MADDE HÜKMÜNE AYKIRI HİÇBİR DURUM BULUNMAMAKTADIR. MÜVEKKİLİN TERÖR VE SUÇ ÖRGÜTLERİYLE HERHANGİ BİR BAĞLANTISI SÖZ KONUSU DEĞİLDİR. SAHTE PASAPORT VE BELGE KULLANIMI YOKTUR. YASAL YOLLARDAN ÜLKEYE GİRİŞ YAPMIŞTIR. KAMU DÜZENİNİ TEHDİT EDEN, KAMU GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKAN BİR DAVRANIŞI YOKTUR. KAMU SAĞLIĞNI TEHDİT EDEN BİR HASTALIĞA SAHİP DEĞİLDİR.
6458 sayılı kanunun 54. Maddesi uyarınca:
" (1) Aşağıda sayılan yabancılar hakkında sınır dışı etme kararı alınır:
A) 5237 sayılı Kanunun 59. Maddesi kapsamında sınır dışı edilmesi gerektiği değerlendirilenler
B) Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
C) Türkiye 'ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
Ç) Türkiye'de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
D) Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
E) vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
F) ikamet izinleri iptal edilenler
G) İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini on günden fazla ihlal edenler
Ğ) Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
H) Türkiye'ye yasal giriş veya Türkiye'den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
I) Hakkında Türkiye'ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye'ye geldiği tespit edilenler
İ) Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye'de kalma hakkı bulunmayanlar
J) İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye'den çıkış yapmayanlar
K) (EK: 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul: 1/2/2018-7070/31 md.)
Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler
(2) (DEĞİŞİK 3/10/2016-KHK-676/36 md.; Aynen kabul 1/2/2018-7070/31 md.)
Bu maddenin birinci fıkrasının (b), (d) ve (k) bentleri kapsamında oldukları değerlendirilen uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statü sahibi kişiler hakkında uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınabilir.
MÜVEKKİL GERİ GÖNDERME MERKEZİNDE RAHATSIZLANMIŞTIR. KAYSERİ ŞEHİR HASTANESİNDE GÖRDÜĞÜ YATILI TEDAVİDE MÜVEKKİLE ZATÜRRE TEŞHİSİ KONULMUŞTUR.
Merkezlerde verilecek hizmetler MADDE 14
(1) Merkezlerde verilecek hizmetler şunlardır:
a) Barınma ve beslenme.
b) İç ve dış güvenlik.
c) Yabancı tarafından bedeli karşılanamayan acil ve temelsağlık hizmetleri.
ç) Psikolojik ve sosyal destek faaliyetleri.
d) Özel ihtiyaç sahiplerine uygun alanların tahsis edilmesi.
e) Barınanların kıymetlieşyalarının emanete alınması.
f) Merkezler arası nakil ve sınır dışı nakil işlemleri.
g) Genel Müdürlükçe uygun görülen diğer hizmetler.
(2) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerin sağlanması ile buna ilişkin standartlar Genel Müdürlük tarafından belirlenir
Anılan Kabul ve Barınma Merkezleri ile Geri Gönderme Merkezlerinin Kurulması, Yönetimi, İşletilmesi, İşlettirilmesi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik gereği müvekkile yeterli ölçüde barınma hizmeti sağlanmamıştır. Zira barınma koşullarının yetersizliğinden ötürü müvekkil hastalanmıştır ve tedavisi devam etmektedir.
Müvekkilin arkadaşı ****** Shokri benzer sebeple polis tarafından durdurulmuş ve gerekli işlemlerin yapılması ve idari gözetim kararı alınması neticesinde geri gönderme merkezine götürülmüştür. Fakat ertesi gün serbest bırakılmıştır. Ancak müvekkile yönelik idari gözetim kararı halen devam etmektedir. Ayrıca müvekkil, geri gönderme merkezinde kaldığı süre boyunca yeterli barınma koşullarının sağlanmaması sebebiyle zatürre hastalığına yakalanmıştır. Kayseri Şehir Hastanesinde yatılı biçimde tedavisi sürmektedir. Müvekkil idari gözetim kapsamında geri gönderme merkezinde bulunma koşullarını tıbbi olarak kaldırabilecek durumda değildir.
DELİLLER : Müvekkile ait Kayseri Geri Gönderme Merkezi Dosyası, Müvekkilin kollukta verdiği ifadesi, İlgili Soruşturma Dosyası ve ilgili her türlü yasal delil.
HUKUKİ NEDENLER : İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Anayasa, 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, İdari Yargılama Usulü Kanunu, TCK, CMK ve ilgili sair mevzuat.
SONUÇ ve İSTEM : Yukarıda arz ile izah edilen ve sayın mahkemenizce nazara alınacak sair nedenlerle;
-Müvekkil hakkında hukuka aykırı bir şekilde Amasya Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından tesis edilen 12/08/2023 tarihli 15953490 sayılı idari gözetim kararının KALDIRILMASINA,
Lehe olan alternatif tedbirlerin uygulanmasına karar verilmesini saygılarımızla vekaleten talep ederiz. 8.09.2023
İTİRAZ EDEN VEKİLİ
AVUKAT GİZEM GÜL UZUN